Thực
hiện
chính
sách
khoan
hồng,
nhân
đạo
của
Đảng,
Nhà
nước
và
truyền
thống
nhân
đạo
của
dân
tộc
đối
với
người
phạm
tội
bị
kết
án
phạt
tù,
khuyến
khích
họ
phấn
đấu
học
tập,
rèn
luyện
tiến
bộ
trở
thành
người
có
ích
cho
xã
hội.
Ngày
30/6/2021
Chủ
tịch
nước
đã
ký
Quyết
định
số
1161/2021/QĐ-CTN
về
Đặc
xá
năm
2021,
nhân
dịp
Quốc
khánh
nước
Cộng
hoà
xã
hội
chủ
nghĩa
Việt
Nam
(02/9/2021).
Kể
từ
khi
Luật
Đặc
xá
năm
2018
có
hiệu
lực
pháp
luật
thì
đây
là
đợt
đặc
xá
đầu
tiên.
So
với
Luật
Đặc
xá
2007
thì
Luật
Đặc
xá
năm
2018
có
nhiều
điểm
mới,
quy
định
rõ
ràng
hơn,
chặt
chẽ
hơn
về
đối
tượng,
điều
kiện,
thẩm
quyền,
chức
năng,
nhiệm
vụ,
quyền
hạn
của
các
Bộ,
Ngành
liên
quan.
Công
tác
niêm
yết,
lập
hồ
sơ
đề
nghị
đặc
xá
năm
2021
là
một
trong
những
khâu
quan
trọng
cần
phải
triển
khai
kịp
thời,
đảm
bảo
đúng
quy
định
của
Luật
đặc
xá
cũng
như
Quyết
định
của
Chủ
tịch
nước
và
các
văn
bản
hướng
dẫn
về
công
tác
đặc
xá
năm
2021.
Kiểm
sát
việc
tuân
theo
pháp
luật
trong
công
tác
đặc
xá
năm
2021
là
một
trong
những
công
tác
đột
xuất,
trọng
tâm
trong
6
tháng
cuối
năm
của
ngành
Kiểm
sát
nhân
dân.
Ngày
9/7/2021
Viện
KSND
tối
cao
đã
có
văn
bản
phân
công
cho
Viện
KSND
các
địa
phương
tiến
hành
trực
tiếp
kiểm
sát
việc
lập
hồ
sơ
đề
nghị
đặc
xá
tại
42
trại
giam,
02
Trại
Tạm
giam
thuộc
Bộ
Công
an.
Theo
đó
Viện
KSND
tỉnh
Tuyên
Quang
kiểm
sát
việc
tuân
theo
pháp
luật
trong
việc
lập
hồ
sơ
đề
nghị
đặc
xá
tại
Trại
giam
Quyết
Tiến
thuộc
Cục
C10,
Bộ
Công
an
và
Cơ
quan
thi
hành
án
hình
sự
Công
an
tỉnh
Tuyên
Quang
(trong
đó
có
Trại
tạm
giam
Công
an
tỉnh
và
Cơ
quan
THAHS
công
an
cấp
huyện).
Thông
qua
công
tác
kiểm
sát
việc
lập
hồ
sơ
đề
nghị
đặc
xá
năm
2021,
nhận
thấy
còn
có
một
số
khó
khăn
vướng
mắc
trong
công
tác
niêm
yết,
lập
hồ
sơ
đề
nghị
đặc
xá
theo
Quyết
định
số
1161/2021/QĐ-CTN
về
đặc
xá
năm
2021
như
sau:
1.
Việc
niêm
yết
Quyết
định
về
đặc
xá
năm
2021.
Tại
khoản
1,
Điều
15
Luật
Đặc
xá
năm
2018
quy
định:
“Ngay
sau
khi
Quyết
định
về
đặc
xá
được
công
bố,
thông
báo
trên
phương
tiện
thông
tin
đại
chúng,
trại
giam,
trại
tạm
giam,
cơ
quan
thi
hành
án
hình
sự
Công
an
cấp
huyện
phải
niêm
yết,
phổ
biến
cho
người
đang
chấp
hành
án
phạt
tù
biết….”
Tuy
nhiên
tại
điểm
a,
mục
2
phần
IV
của
Hướng
dẫn
số
63/HD-HĐTVĐX
ngày
07/7/2021
của
Hội
đồng
tư
vấn
đặc
xá
về
việc
triển
khai
thực
hiện
Quyết
định
số
1161/2021/QĐ-CTN
ngày
30/6/2021
của
Chủ
tịch
nước
về
đặc
xá
năm
2021
lại
hướng
dẫn
“Việc
niêm
yết
,
phổ
biến
quyết
định
về
đặc
xá
năm
2021
cho
phạm
nhân
được
thực
hiện
như
sau:
Ngay
sau
khi
Quyết
định
về
Đặc
xá
năm
2021
được
công
bố
trên
phương
tiện
thông
tin
đại
chúng
và
đã
nhận
được
bản
sao
Quyết
định
về
đặc
xá
năm
2021,
các
trại
giam,
trại
tạm
giam,
cơ
quan
thi
hành
án
hình
sự
Công
an
cấp
huyện
phải
niêm
yết,
phổ
biến
cho
phạm
nhân
biết…”
Theo
nội
dung
tại
Hướng
dẫn
số
63/HD-HĐTVĐX
nêu
trên
thì
trường
hợp
ngay
sau
khi
Quyết
định
về
Đặc
xá
năm
2021
được
công
bố
trên
phương
tiện
thông
tin
đại
chúng
nhưng
trại
giam,
trại
tạm
giam,
cơ
quan
thi
hình
án
hình
sự
công
an
cấp
huyện
chưa
nhận
được
bản
sao
Quyết
định
1161/QĐ-CTN
của
Chủ
tịch
nước
về
đặc
xá
năm
2021
thì
các
đơn
vị
này
chưa
phải
niêm
yết,
phổ
biến
quyết
định
về
đặc
xá
ngay
cho
phạm
nhân
biết.
Như
vậy
là
chưa
thống
nhất
với
khoản
1,
Điều
15
của
Luật
đặc
xá
năm
2018.
Trường
hợp
ngay
sau
khi
Quyết
định
về
đặc
xá
được
công
bố,
thông
báo
trên
phương
tiện
thông
tin
đại
chúng,
trại
giam,
trại
tạm
giam,
cơ
quan
thi
hành
án
hình
sự
công
an
cấp
huyện
nhận
được
bản
sao
Quyết
định
về
đặc
xá
năm
2021
và
thực
hiện
ngay
việc
niêm
yết,
phổ
biến
cho
người
đang
chấp
hành
án
phạt
tù
biết
là
phù
hợp,
đúng
với
quy
định
tại
khoản
1,
Điều
15
của
Luật
đặc
xá
năm
2018
và
đảm
bảo
được
quyền
lợi
của
phạm
nhân.
Tuy
nhiên
đối
với
trường
hợp
sau
nhiều
ngày
(từ
10
đến
15
ngày)
kể
từ
ngày
Quyết
định
về
đặc
xá
năm
2021
được
công
bố,
thông
báo
trên
phương
tiện,
thông
tin
đại
chúng,
trại
giam,
trại
tạm
giam,
cơ
quan
thi
hành
án
hình
sự
công
an
cấp
huyện
mới
nhận
được
bản
sao
Quyết
định
số
1161
của
Chủ
tịch
nước
và
lúc
đó
mới
niêm
yết,
phổ
biến
cho
phạm
nhân
biết
như
vậy
là
quá
chậm
so
với
quy
định
của
khoản
1,
Điều
15
của
Luật
đặc
xá
năm
2021,
phần
nào
ảnh
hưởng
đến
quyền
lợi
của
phạm
nhân.
Đây
là
khó
khăn
vướng
mắc
trong
quá
trình
niêm
yết
Quyết
định
về
đặc
xá
và
lập
hồ
sơ
đề
nghị
đặc
xá.
2.
Về
một
số
điều
kiện
để
lập
hồ
sơ
đề
nghị
đặc
xá.
Tại
Điều
11
Luật
đặc
xá
năm
2018
và
Điều
3
của
Quyết
định
số
1161/2021/QĐ-CTN
ngày
30/6/2021
của
Chủ
tịch
nước
về
đặc
xá
năm
2021
quy
định
điều
kiện
được
đề
nghị
đặc
xá.
Một
trong
những
điều
kiện
để
được
đặc
xá
theo
quy
định
tại
c,
d,
đ,
e
khoản
1,
Điều
3
của
Quyết
định
số
1161/2021/QĐ-CTN
đối
với
người
đang
chấp
hành
án
phạt
tù
có
thời
hạn,
người
bị
kết
án
tù
chung
thân
đã
được
giảm
xuống
tù
có
thời
hạn
được
đề
nghị
đặc
xá
là:
“
Đã
chấp
hành
xong
hình
phạt
bổ
sung
là
phạt
tiền,
đã
nộp
án
phí;
Đã
thi
hành
xong
nghĩa
vụ
trả
lại
tài
sản,
bồi
thường
thiệt
hại,
nghĩa
vụ
dân
sự
khác
đối
với
người
bị
kết
án
phạt
tù
về
các
tội
phạm
tham
nhũng;
Đã
thi
hành
xong
hoặc
thi
hành
được
một
phần
nghĩa
vụ
trả
lại
tài
sản,
bồi
thường
thiệt
hại,
nghĩa
vụ
dân
sự
khác
nhưng
do
lâm
vào
hoàn
cảnh
kinh
tế
đặc
biệt
khó
khăn
thuộc
trường
hợp
chưa
có
điều
kiện
thi
hành
tiếp
phần
còn
lại
theo
quy
định
của
pháp
luật
về
thi
hành
án
dân
sự
đối
với
người
bị
kết
án
phạt
tù
về
tội
phạm
không
phải
là
tội
phạm
tham
nhũng;
Khi
được
đặc
xá
không
làm
ảnh
hưởng
xấu
đến
an
ninh,
trật
tự…”.
Về
điều
kiện
đã
thi
hành
xong
nghĩa
vụ
dân
sự
(nộp
tiền
án
phí,
tiền
phạt,
tiền
bồi
thường…)
được
tính
đến
thời
điểm
Quyết
định
về
đặc
xá
có
hiệu
lực
pháp
luật
hay
tính
đến
ngày
Trại
giam,
Trại
tạm
giam,
Cơ
quan
thi
hành
án
hình
sự
công
an
cấp
huyện
lập
hồ
sơ
đề
nghị
đặc
xá?
Hiện
nay
các
văn
bản
hướng
dẫn
chưa
rõ
ràng
nên
nhiều
quan
điểm
khác
nhau.
Có
quan
điểm
cho
rằng
đã
thi
hành
xong
nghĩa
vụ
dân
sự
là
việc
nộp
tiền
án
phí,
tiền
phạt,
tiền
bồi
thường…
phải
xong
trước
thời
điểm
Quyết
định
về
đặc
xá
có
hiệu
lực
pháp
luật
(ngày
30/6/2021).
Nhưng
quan
điểm
khác
lại
cho
rằng
việc
nộp
tiền
án
phí,
tiền
phạt,
tiền
bồi
thường…chỉ
cần
xong
trước
thời
điểm
Trại
giam,
Trại
tạm
giam,
Cơ
quan
thi
hành
án
hình
sự
công
an
cấp
huyện
lập
hồ
sơ
đề
nghị
đặc
xá,
tức
là
sau
ngày
30/6/2021
từ
khoảng
15
đến
17
ngày,
thì
được
coi
là
đã
thi
hành
xong
nghĩa
vụ
dân
sự
quy
định
tại
c,
d,
đ
khoản
1,
Điều
3
của
Quyết
định
số
1161/2021/QĐ-CTN.
Đây
cũng
là
khó
khăn
vướng
mắc
trong
thực
tiễn
triển
khai,
lập
hồ
sơ
đề
nghị
đặc
xá.
Về
điều
kiện
“khi
được
đặc
xá
không
làm
ảnh
hưởng
xấu
đến
an
ninh,
trật
tự”,
theo
Hướng
dẫn
số
63/HD-HĐTVĐX
của
Hội
đồng
tư
vấn
đặc
xá
và
các
văn
bản
hướng
dẫn
có
liên
quan
thì
chưa
có
nội
dung
hướng
dẫn
cụ
thể
như
thế
nào
là
không
làm
ảnh
hưởng
xấu
đến
an
ninh
trật
tự.
Hiện
tại
cơ
sở
giam
giữ
phạm
nhân
đang
vận
dụng
hình
thức
xác
minh
tại
nơi
cư
trú
của
phạm
nhân
được
đặc
xá
về
cư
trú
và
được
chính
quyền
địa
phương
xác
nhận
“khi
được
đặc
xá
về
địa
phương
không
ảnh
hưởng
đến
an
ninh
trật
tự”
làm
tài
liệu
lưu
trong
hồ
sơ
để
xác
định
phạm
nhân
đủ
điều
kiện
được
đặc
xá.
Trường
hợp
chính
quyền
địa
phương
xác
nhận
“khi
được
đặc
xá
về
địa
phương
gây
ảnh
hưởng
xấu
đến
an
ninh,
trật
tự”
thì
phạm
nhân
đó
không
đủ
điều
kiện
để
đặc
xá
và
sẽ
bị
loại
ra
khỏi
danh
sách
đề
nghị
đặc
xá.
Tuy
nhiên
để
có
tài
liệu
xác
định
khi
được
đặc
xá
không
làm
ảnh
hưởng
xấu
đến
an
ninh
trật
tự
tại
địa
phương
theo
quy
định
tại
điểm
e,
khoản
1,
Điều
3
của
Quyết
định
số
1161/QĐ-CTN
thì
cơ
sở
giam
giữ
phạm
nhân
phải
tiến
hành
xác
minh
tại
địa
phương
đối
với
những
phạm
nhân
thuộc
diện
được
đặc
xá
về
cư
trú,
nhưng
do
thời
gian
lập
hồ
sơ
đề
nghị
đặc
xá
quá
ngắn
(theo
Hướng
dẫn
số
63
việc
lập
hồ
sơ,
phải
xong
trước
ngày
20/7/2021;
mà
ngày
11/7/2021
Trại
giam
mới
nhận
được
văn
bản
để
triển
khai
thực
hiện),
số
phạm
nhân
chấp
hành
án
thuộc
diện
được
đề
nghị
đặc
xá
tại
trại
giam
thuộc
Bộ
công
an
quá
nhiều
và
cư
trú
ở
các
tỉnh
khác
nhau
trên
toàn
quốc
nên
sẽ
không
đủ
thời
gian
để
tiến
hành
xác
minh
tại
nơi
cư
trú
đối
với
các
phạm
nhân
được
đề
nghị
đặc
xá
về
nội
dung
khi
được
đặc
xá
về
địa
phương
có
ảnh
hưởng
đến
an
ninh
trật
tự
hay
không?
Đây
cũng
là
một
trong
khó
khăn
trong
quá
trình
lập
hồ
sơ
đề
nghị
đặc
xá
đối
với
Trại
giam
thuộc
Bộ
Công
an.
Từ
những
khó
khăn,
vướng
mắc
nêu
trên,
đề
nghị
các
cơ
quan
có
thẩm
quyền
nghiên
cứu,
sửa
đổi
bổ
sung
văn
bản
hướng
dẫn
về
đặc
xá
cho
phù
hợp
với
thực
tiễn,
tạo
điều
kiện
cho
các
trại
giam,
trại
tạm
giam,
cơ
quan
thi
hành
án
hình
sự
công
an
cấp
huyện
triển
khai,
thực
hiện
việc
lập
hồ
sơ
đề
nghị
đặc
xá
của
những
lần
tiếp
theo
đúng
theo
quy
định
của
pháp
luật
cũng
như
đảm
bảo
được
quyền
lợi
của
người
đang
chấp
hành
án
phạt
tù.
Đào
Thị
Hảo