» Tin Tức » Nghiên cứu - Trao đổi nghiệp vụ » Chuyên đề nghiệp vụ
VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN TỈNH TUYÊN QUANG - Đã xem: 3090
Kiểm sát viên VKSND huyện Hàm Yên báo cáo Chuyên đề “Kỹ năng kiểm sát bản án, quyết định dân sự của Tòa án”.
Thứ tư - 07/03/2018 11:27
I. Ý nghĩa, lý do chọn đề tài:
Quyết định, bản án của Tòa án được nêu ở chuyên đề là văn bản pháp lý giải quyết một vụ, việc dân sự; là đại diện quyền lực nhà nước để giải quyết một quan hệ dân sự theo yêu cầu của công dân, Một quyết định, bản án có vi phạm không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi hợp pháp của đương sự mà còn làm giảm uy tín của nhà nước với người dân. Do vậy, việc kiểm sát bản án, quyết định của Tòa án, để phát hiện vi phạm kịp thời đảm bảo bản án, quyết định đó là đúng đắn.
II. Mục đích của đề tài:
- Thứ nhất, đề tài tôi viết dựa trên nhận thức của bản thân về lý luận và từ thực tiễn làm công tác kiểm sát dân sự, nhằm bảo đảm cho việc giải quyết vụ việc dân sự được nhanh chóng, chính xác, công minh và đúng pháp luật.
- Thứ hai, qua những đóng góp, nhận xét của đồng nghiệp tôi sẽ tổng kết, rút kinh nghiệm riêng cho bản thân và nỗ lực hơn nữa trong quá trình thực hiện nhiệm vụ được giao.
III. Nội dung cụ thể:
* Trong năm 2017, Viện kiểm sát nhân dân huyện Hàm Yên đã thụ lý: 353 vụ, 06 việc, đã giải quyết 279 vụ, 03 việc; ban hành 08 kiến nghị, trong đó đã có 06 kiến nghị về vi phạm của Tòa án trong việc ban hành quyết định, bản án.
Để thực hiện được công tác kiểm sát bản án, quyết định dân sự của Tòa án, theo tôi cần thực hiện nhưng công việc sau:
* Đối với các quyết định giải quyết không qua phiên tòa, phiên họp:
Trong trường hợp này, các quyết định giải quyết của Tòa có thể là Quyết định Công nhận thỏa thuận, Quyết định đình chỉ giải quyết… Việc trước hết khi nhận một quyết định giải quyết mà Tòa chuyển đến thì điều đầu tiên kiểm sát hay bắt được lỗi của Tòa nhất chính là thời hạn gửi quyết định. Trong năm 2017, Viện kiểm sát Hàm Yên đã ban hành 02 kiến nghị với 05 bản án, quyết định chuyển chậm cho Viện kiểm sát.
Sau đó, kiểm sát viên phải nghiên cứu và kiểm sát các Quyết định giải quyết của Tòa án về hình thức của Quyết định xem có đúng tại Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP ngày 13/01/2017 của Tòa án nhân dân tối cao về ban hành một số biểu mẫu trong tố tụng dân sự; kiểm sát các căn cứ pháp lý theo Bộ luật Dân sự, Tố tụng dân sự hoặc pháp luật nội dung áp dụng để giải quyết; kiểm tra các thông tin về đương sự; các nội dung vụ, việc giải quyết có đúng pháp luật, đúng thỏa thuận hoặc đúng ý kiến của đương sự hay không. Đặc biệt lưu ý phần án phí, xử lý tạm ứng án phí.
Theo quy định của BLTTDS hiện nay và Thông tư liên tịch số 02 ngày 31/8/2016 của Viện kiểm sát nhân dân tối cao – Tòa án nhân dân tối cao quy định việc phối hợp giữa Viện kiểm sát nhân dân và Tòa án nhân dân trong việc thi hành một số quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự thì Tòa án chuyển hồ sơ cho Viện kiểm sát trong trường hợp mở phiên tòa, phiên họp hoặc phục vụ cho công tác kháng nghị; kiến nghị, đề nghị xem xét lại quyết định của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao; chưa có quy định trong việc chuyển hồ sơ, tài liệu để Viện kiểm sát xem xét khi thụ lý vụ, việc hoặc khi giải quyết vụ, việc mà không cần mở phiên tòa, phiên họp. Để thực hiện công tác kiểm sát, kiểm sát viên phải liên hệ với từng thẩm phán thụ lý giải quyết vụ, việc để đề nghị cho nghiên cứu hồ sơ tại tòa hoặc phô tô tài liệu cần thiết. Điều này làm cho công tác kiểm sát nhiều khi bị phụ thuộc vào Tòa án; việc nghiên cứu hồ sơ vội vàng hoặc không toàn diện, đôi khi còn chưa thể nghiên cứu hồ sơ ngay lúc cần thiết vì lý do: Thẩm phán đi công tác…
Do vậy, đề xuất cần trao đổi, thống nhất giữa Tòa án - Kiểm sát với nội dung khi Tòa án chuyển thông báo thụ lý cần gửi kèm theo bản sao đơn khởi kiện và khi có quyết định giải quyết vụ, việc dân sự, Tòa án phải gửi kèm bản sao tài liệu để xác định căn cứ đưa ra quyết định giải quyết kèm theo quyết định giải quyết cho Viện kiểm sát để công tác kiểm sát Quyết định giải quyết vụ, việc dân sự của Tòa đạt hiệu quả hơn.
* Đối với Bản án, quyết định tại phiên tòa, phiên họp:
Cũng tương tự như trường hợp không tham gia phiên tòa, phiên họp về việc nắm nội dung yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, ý kiến của bị đơn, người có quyền lợi liên quan. Tuy nhiên, điểm khác là Tòa án phải chuyển hồ sơ để Viện kiểm sát nghiên cứu trước khi mở phiên tòa, phiên họp nên chúng ta phải nghiên cứu hồ sơ một cách toàn diện, khách quan các tài liệu, chứng cứ trong vụ án. Sau khi nghiên cứu các chứng cứ trong vụ án thông qua ý kiến của đương sự và tài liệu chứng minh cho ý kiến của đương sự, cần phải nghiên cứu các quy định của pháp luật nội dung (Bộ luật dân sự; Luật đất đai; Luật hôn nhân và gia đình…) để xem tính hợp pháp của yêu cầu khởi kiện, ý kiến của các đương sự… Tiếp đến, kiểm sát các thủ tục tố tụng do Tòa án tiến hành đã đảm bảo theo đúng Bộ luật tố tụng dân sự hay chưa. Nếu phát hiện vi phạm có thể yêu cầu Tòa án khắc phục hoặc kiến nghị. Việc này được thực hiện cùng với việc tổng hợp hồ sơ, trích cứu các tài liệu. Khi thực hiện hết các bước kiểm sát như trên, làm báo cáo đề xuất lãnh đạo về đường lối giải quyết vụ, việc; các vi phạm của Tòa (Nếu có) và chuẩn bị bài phát biểu cũng như các thủ tục để tham gia phiên tòa, phiên họp.
Trên cơ sở tài liệu trong hồ sơ được nghiên cứu, khi kiểm sát Bản án, quyết định của Tòa án, trước hết, cũng cần phải kiểm sát về thể thức văn bản xem có đúng mẫu theo quy định hay không? Sau đó, kiểm sát nội dung của Bản án, Quyết định. Cụ thể:
1. Kiểm sát phần mở đầu bản án:
+ Kiểm sát số, ngày, tháng của bản án, so sánh với thời gian viện kiểm sát nhận bản án nhằm phát hiện vi phạm về thời hiệu, thời hạn giải quyết vụ án.
+ Kiểm sát thành phần những người tiến hành tố tụng có đúng với Quyết định đưa vụ án ra xét xử hay không. Thực tế đối với phần này, chúng ta còn phải kiểm sát cả những thông tin về số, ngày tháng năm tòa thụ lý cũng như của quyết định đưa vụ án ra xét xử, mặc dù là nhỏ nhưng đây cũng là điểm hay mắc lỗi nhất trong bản án.
+ Kiểm sát những người tham gia tố tụng, cần lưu ý:
Thứ nhất, kiểm sát việc xác định tư cách tham gia tố tụng của các đương sự (Điều này được thực hiện từ khi xây dựng hồ sơ vụ án và ra QĐ XX):
Thực tiễn cho thấy có nhiều vụ án xác định sai tư cách tham gia tố tụng của đương sự, phổ biến là nhầm lẫn giữa xác định tư cách tham gia tố tụng giữa bị đơn và người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan, xác định tổ chức không có tư cách pháp nhân tham gia tố tụng như phòng giao dịch, văn phòng đại diện... Những vi phạm này thường gặp ở các vụ án tranh chấp di sản thừa kế, yêu cầu chia tài sản chung, tranh chấp quyền sử dụng đất, các vụ án hôn nhân gia đình có tranh chấp về tài sản của bên thứ ba, về vay nợ.
Thứ hai, Kiểm sát danh sách những người tham gia tố tụng đã đầy đủ hay chưa. Để thực hiện tôt nội dung này cần xác định được những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án. Vi phạm hay xảy ra đó là không đưa vợ, hoặc chồng hoặc thành viên trong hộ gia đình có liên quan vụ án ví dụ như trong các vụ kiện đòi nợ thường thiếu vợ hoặc chồng của cả nguyên đơn, bị đơn; trong vụ kiện đòi nhà đất mà người bị kiện đang chiếm hữu, sử dụng chung với cả gia đình… Hay quên đưa người thứ ba liên quan như trong vụ kiện ly hôn có nợ chung là Ngân hàng… Đây là những vi phạm nghiêm trọng về thủ tục tố tụng thường dẫn đến việc Toà án cấp trên huỷ án vì ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự khác.
Thứ ba, khi kiểm sát những người tham gia tố tụng cần xem họ tên, thông tin cá nhân có đúng như trong hồ sơ thể hiện không, đặc biệt là năm sinh và địa chỉ.
Trong năm 2017, Viện kiểm sát nhân dân huyện Hàm Yên đã ban hành 01 kiến nghị Tòa án về phần mở đầu của bản án Thẩm phán không ghi địa chỉ nơi cư trú của bị đơn theo đúng quy định tại Điểm a Khoản 2 Điều 266 BLTTDS và quy định tại Mẫu số 52 (Ban hành kèm theo Nghị quyết số 01/2017/NQ-HĐTP ngày 13 tháng 01 năm 2017 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao).
2. Kiểm sát nội dung, nhận định trong bản án, cụ thể:
Đối với phần này, cần kiểm sát trong bản án đã phản ánh đầy đủ các nội dung của vụ án, trong đó có yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, phản tố của bị đơn, yêu cầu độc lập của người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan, từ đó xác định phạm vi giải quyết của Tòa phù hợp. Thực tế đã xảy ra nhiều trường hợp, trong quá trình giải quyết vụ án, nguyên đơn có thay đổi yêu cầu khởi kiện, rút một phần yêu cầu khởi kiện nhưng Toà án giải quyết vụ án vượt quá phạm vi yêu cầu khởi kiện của đương sự, đặc biệt là các vụ án tranh chấp di sản thừa kế, đòi nợ; hay như trong một số vụ án hôn nhân và gia đình, số tài sản chung của vợ chồng quá nhiều, thời gian giải quyết lâu dẫn đến một số tài sản không còn tồn tại như thời điểm thẩm định, định giá mà Tòa không nắm được dễ dẫn đến việc giải quyết bị thiếu sót hoặc không phù hợp thực tiễn.
Vì vậy quá trình nghiên cứu bản án cần xác định chính xác đương sự yêu cầu Tòa án giải quyết những nội dung gì, bị đơn có phản tố, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập không, đã nộp dự phí phản tố, tiền tạm ứng án phí đối với yêu cầu độc lập hay chưa từ đó đối chiếu với nội dung phần quyết định của bản án để xác định Tòa án có giải quyết đúng nội dung yêu cầu của đương sự không.
3. Kiểm sát phần quyết định của bản án:
- Kiểm sát căn cứ pháp luật mà Tòa án áp dụng giải quyết vụ án: Kiểm sát viên cần kiểm tra Tòa án đã áp dụng quy phạm pháp luật đầy đủ hay chưa, quy phạm pháp luật được áp dụng có phù hợp với nội dung vụ án hay không, hiệu lực của văn bản quy phạm pháp luật áp dụng. Việc Tòa án áp dụng pháp luật để giải quyết vụ án trong thực tiễn vẫn còn sai sót nhiều. Do đó Kiểm sát viên phải kiểm tra kỹ càng hiệu lực của văn bản pháp luật được áp dụng, Nghị quyết về việc thi hành văn bản pháp luật mới cũng như nắm vững thời điểm giao dịch, thời điểm tranh chấp, thời điểm xử lý.... để xác định chính xác văn bản pháp luật được áp dụng.
- Kiểm sát phần tuyên xử của Tòa: Trước hết phải xem xét việc căn cứ các điều luật để áp dụng đã chính xác chưa. HĐXX đã xử được toàn bộ và đúng yêu cầu khởi kiện, yêu cầu phản tố của đương sự hay không? Xác định phần tài sản có rõ ràng không? Có đảm bảo thi hành được tại giai đoạn thi hành án hay không? Xác định án phí đã đúng chưa… Khi kiểm sát bản án, cần chú trọng kiểm sát phần quyết định của bản án vì đây là nội dung cơ bản để xác định bản án có vi phạm không, mức độ vi phạm như thế nào?
Khi tham gia phiên tòa, cần lưu ý, khi Tòa án tuyên phần “Quyết định” cần xem có đúng với đề nghị trong bài phát biểu của kiểm sát viên hay không? Từ đó, báo cáo lãnh đạo để xác định xem trong trường hợp không như đề nghị của kiểm sát thì quyết định của Tòa có đúng không và đề xuất cách xử lý phù hợp.
Nói tóm lại, để thực hiện tốt việc kiểm sát bản án, quyết định của Tòa án thì cần “đọc kỹ bản án, quyết định; nắm chắc hồ sơ vụ án và nắm được quy định pháp luật phù hợp”.
IV. Một số giải pháp để thực hiện hiệu quả công tác kiểm sát bản án, quyết định
1. Nâng cao hơn nữa trình độ của đội ngũ kiểm sát viên trong công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ, việc dân sự nói chung thông qua việc tham gia tập huấn do cấp trên tổ chức, trao đổi nghiệp vụ và quan trọng nhất là cá nhân mỗi cán bộ, kiểm sát viên phải tự nghiên cứu văn bản pháp luật, nghiên cứu các thông báo rút kinh nghiệm của ngành…
2. Kiểm sát viên cần nghiên cứu kỹ hồ sơ. Đối với những tranh chấp có liên quan đến quyền sử dụng đất, bất động sản nên trực tiếp đến thực địa xem xét hoặc cũng đi thẩm định, định giá tài sản để nắm được tình hình thực tế tài sản tranh chấp cũng như tham khảo các ý kiến cả những người liên quan, đôi khi từ chính những người dân tại đó, mục đích để giải quyết vụ án đúng quy định và hợp lòng dân. Từ thực tiễn tôi làm, đôi khi, tài sản tranh chấp không giống hoàn toàn như bản đồ, sơ đồ hay các tài liệu khác trong hồ sơ. Nếu chỉ ngồi nghiên cứu hồ sơ thôi thì rất khó trong việc xác định quan điểm giải quyết.
3. Kiểm sát viên, cán bộ thực hiện công tác kiểm sát vụ, việc dân sự nói chung cần tự mình nâng cao các kỹ năng của mình như kỹ năng nghiên cứu hồ sơ, kỹ năng kiểm sát bản án, quyết định, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng trình bày… để thực hiện nhiệm vụ đạt hiệu quả nhất.
4. Xây dựng tốt mối quan hệ phối hợp với Tòa án cùng cấp để tạo điều kiện cho kiểm sát viên thực hiện nhiệm vụ của mình: được nghiên cứu hồ sơ nhanh nhất, sao các tài liệu trong hồ sơ…
5. Thực hiện tốt chế độ báo cáo, thỉnh thị đối với Viện kiểm sát cấp trên. Đối với những vướng mắc về áp dụng pháp luật hay những vụ án phức tạp, có thể xin ý kiến chỉ đạo của phòng nghiệp vụ thuộc Viện tỉnh để có quan điểm, đường lối xử lý đúng đắn nhất.
6. Tận dụng tốt nhất sự quan tâm của ngành, của các đơn vị liên quan hỗ trợ cho cán bộ, kiểm sát viên trong công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ, việc dân sự nói chung.
Trên đây là một số kỹ năng, giải pháp của cá nhân tôi trong công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ, việc dân sự, hành chính, kinh doanh thương mại, lao động và những việc khác theo quy định của pháp luật, kính mong nhận được đánh giá, nhận xét của hội nghị để tôi hoàn thiện hơn.
Để thực hiện được công tác kiểm sát bản án, quyết định dân sự của Tòa án, theo tôi cần thực hiện nhưng công việc sau:
* Đối với các quyết định giải quyết không qua phiên tòa, phiên họp:
Trong trường hợp này, các quyết định giải quyết của Tòa có thể là Quyết định Công nhận thỏa thuận, Quyết định đình chỉ giải quyết… Việc trước hết khi nhận một quyết định giải quyết mà Tòa chuyển đến thì điều đầu tiên kiểm sát hay bắt được lỗi của Tòa nhất chính là thời hạn gửi quyết định. Trong năm 2017, Viện kiểm sát Hàm Yên đã ban hành 02 kiến nghị với 05 bản án, quyết định chuyển chậm cho Viện kiểm sát.
Sau đó, kiểm sát viên phải nghiên cứu và kiểm sát các Quyết định giải quyết của Tòa án về hình thức của Quyết định xem có đúng tại Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP ngày 13/01/2017 của Tòa án nhân dân tối cao về ban hành một số biểu mẫu trong tố tụng dân sự; kiểm sát các căn cứ pháp lý theo Bộ luật Dân sự, Tố tụng dân sự hoặc pháp luật nội dung áp dụng để giải quyết; kiểm tra các thông tin về đương sự; các nội dung vụ, việc giải quyết có đúng pháp luật, đúng thỏa thuận hoặc đúng ý kiến của đương sự hay không. Đặc biệt lưu ý phần án phí, xử lý tạm ứng án phí.
Theo quy định của BLTTDS hiện nay và Thông tư liên tịch số 02 ngày 31/8/2016 của Viện kiểm sát nhân dân tối cao – Tòa án nhân dân tối cao quy định việc phối hợp giữa Viện kiểm sát nhân dân và Tòa án nhân dân trong việc thi hành một số quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự thì Tòa án chuyển hồ sơ cho Viện kiểm sát trong trường hợp mở phiên tòa, phiên họp hoặc phục vụ cho công tác kháng nghị; kiến nghị, đề nghị xem xét lại quyết định của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao; chưa có quy định trong việc chuyển hồ sơ, tài liệu để Viện kiểm sát xem xét khi thụ lý vụ, việc hoặc khi giải quyết vụ, việc mà không cần mở phiên tòa, phiên họp. Để thực hiện công tác kiểm sát, kiểm sát viên phải liên hệ với từng thẩm phán thụ lý giải quyết vụ, việc để đề nghị cho nghiên cứu hồ sơ tại tòa hoặc phô tô tài liệu cần thiết. Điều này làm cho công tác kiểm sát nhiều khi bị phụ thuộc vào Tòa án; việc nghiên cứu hồ sơ vội vàng hoặc không toàn diện, đôi khi còn chưa thể nghiên cứu hồ sơ ngay lúc cần thiết vì lý do: Thẩm phán đi công tác…
Do vậy, đề xuất cần trao đổi, thống nhất giữa Tòa án - Kiểm sát với nội dung khi Tòa án chuyển thông báo thụ lý cần gửi kèm theo bản sao đơn khởi kiện và khi có quyết định giải quyết vụ, việc dân sự, Tòa án phải gửi kèm bản sao tài liệu để xác định căn cứ đưa ra quyết định giải quyết kèm theo quyết định giải quyết cho Viện kiểm sát để công tác kiểm sát Quyết định giải quyết vụ, việc dân sự của Tòa đạt hiệu quả hơn.
* Đối với Bản án, quyết định tại phiên tòa, phiên họp:
Cũng tương tự như trường hợp không tham gia phiên tòa, phiên họp về việc nắm nội dung yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, ý kiến của bị đơn, người có quyền lợi liên quan. Tuy nhiên, điểm khác là Tòa án phải chuyển hồ sơ để Viện kiểm sát nghiên cứu trước khi mở phiên tòa, phiên họp nên chúng ta phải nghiên cứu hồ sơ một cách toàn diện, khách quan các tài liệu, chứng cứ trong vụ án. Sau khi nghiên cứu các chứng cứ trong vụ án thông qua ý kiến của đương sự và tài liệu chứng minh cho ý kiến của đương sự, cần phải nghiên cứu các quy định của pháp luật nội dung (Bộ luật dân sự; Luật đất đai; Luật hôn nhân và gia đình…) để xem tính hợp pháp của yêu cầu khởi kiện, ý kiến của các đương sự… Tiếp đến, kiểm sát các thủ tục tố tụng do Tòa án tiến hành đã đảm bảo theo đúng Bộ luật tố tụng dân sự hay chưa. Nếu phát hiện vi phạm có thể yêu cầu Tòa án khắc phục hoặc kiến nghị. Việc này được thực hiện cùng với việc tổng hợp hồ sơ, trích cứu các tài liệu. Khi thực hiện hết các bước kiểm sát như trên, làm báo cáo đề xuất lãnh đạo về đường lối giải quyết vụ, việc; các vi phạm của Tòa (Nếu có) và chuẩn bị bài phát biểu cũng như các thủ tục để tham gia phiên tòa, phiên họp.
Trên cơ sở tài liệu trong hồ sơ được nghiên cứu, khi kiểm sát Bản án, quyết định của Tòa án, trước hết, cũng cần phải kiểm sát về thể thức văn bản xem có đúng mẫu theo quy định hay không? Sau đó, kiểm sát nội dung của Bản án, Quyết định. Cụ thể:
1. Kiểm sát phần mở đầu bản án:
+ Kiểm sát số, ngày, tháng của bản án, so sánh với thời gian viện kiểm sát nhận bản án nhằm phát hiện vi phạm về thời hiệu, thời hạn giải quyết vụ án.
+ Kiểm sát thành phần những người tiến hành tố tụng có đúng với Quyết định đưa vụ án ra xét xử hay không. Thực tế đối với phần này, chúng ta còn phải kiểm sát cả những thông tin về số, ngày tháng năm tòa thụ lý cũng như của quyết định đưa vụ án ra xét xử, mặc dù là nhỏ nhưng đây cũng là điểm hay mắc lỗi nhất trong bản án.
+ Kiểm sát những người tham gia tố tụng, cần lưu ý:
Thứ nhất, kiểm sát việc xác định tư cách tham gia tố tụng của các đương sự (Điều này được thực hiện từ khi xây dựng hồ sơ vụ án và ra QĐ XX):
Thực tiễn cho thấy có nhiều vụ án xác định sai tư cách tham gia tố tụng của đương sự, phổ biến là nhầm lẫn giữa xác định tư cách tham gia tố tụng giữa bị đơn và người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan, xác định tổ chức không có tư cách pháp nhân tham gia tố tụng như phòng giao dịch, văn phòng đại diện... Những vi phạm này thường gặp ở các vụ án tranh chấp di sản thừa kế, yêu cầu chia tài sản chung, tranh chấp quyền sử dụng đất, các vụ án hôn nhân gia đình có tranh chấp về tài sản của bên thứ ba, về vay nợ.
Thứ hai, Kiểm sát danh sách những người tham gia tố tụng đã đầy đủ hay chưa. Để thực hiện tôt nội dung này cần xác định được những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án. Vi phạm hay xảy ra đó là không đưa vợ, hoặc chồng hoặc thành viên trong hộ gia đình có liên quan vụ án ví dụ như trong các vụ kiện đòi nợ thường thiếu vợ hoặc chồng của cả nguyên đơn, bị đơn; trong vụ kiện đòi nhà đất mà người bị kiện đang chiếm hữu, sử dụng chung với cả gia đình… Hay quên đưa người thứ ba liên quan như trong vụ kiện ly hôn có nợ chung là Ngân hàng… Đây là những vi phạm nghiêm trọng về thủ tục tố tụng thường dẫn đến việc Toà án cấp trên huỷ án vì ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự khác.
Thứ ba, khi kiểm sát những người tham gia tố tụng cần xem họ tên, thông tin cá nhân có đúng như trong hồ sơ thể hiện không, đặc biệt là năm sinh và địa chỉ.
Trong năm 2017, Viện kiểm sát nhân dân huyện Hàm Yên đã ban hành 01 kiến nghị Tòa án về phần mở đầu của bản án Thẩm phán không ghi địa chỉ nơi cư trú của bị đơn theo đúng quy định tại Điểm a Khoản 2 Điều 266 BLTTDS và quy định tại Mẫu số 52 (Ban hành kèm theo Nghị quyết số 01/2017/NQ-HĐTP ngày 13 tháng 01 năm 2017 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao).
2. Kiểm sát nội dung, nhận định trong bản án, cụ thể:
Đối với phần này, cần kiểm sát trong bản án đã phản ánh đầy đủ các nội dung của vụ án, trong đó có yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, phản tố của bị đơn, yêu cầu độc lập của người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan, từ đó xác định phạm vi giải quyết của Tòa phù hợp. Thực tế đã xảy ra nhiều trường hợp, trong quá trình giải quyết vụ án, nguyên đơn có thay đổi yêu cầu khởi kiện, rút một phần yêu cầu khởi kiện nhưng Toà án giải quyết vụ án vượt quá phạm vi yêu cầu khởi kiện của đương sự, đặc biệt là các vụ án tranh chấp di sản thừa kế, đòi nợ; hay như trong một số vụ án hôn nhân và gia đình, số tài sản chung của vợ chồng quá nhiều, thời gian giải quyết lâu dẫn đến một số tài sản không còn tồn tại như thời điểm thẩm định, định giá mà Tòa không nắm được dễ dẫn đến việc giải quyết bị thiếu sót hoặc không phù hợp thực tiễn.
Vì vậy quá trình nghiên cứu bản án cần xác định chính xác đương sự yêu cầu Tòa án giải quyết những nội dung gì, bị đơn có phản tố, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập không, đã nộp dự phí phản tố, tiền tạm ứng án phí đối với yêu cầu độc lập hay chưa từ đó đối chiếu với nội dung phần quyết định của bản án để xác định Tòa án có giải quyết đúng nội dung yêu cầu của đương sự không.
3. Kiểm sát phần quyết định của bản án:
- Kiểm sát căn cứ pháp luật mà Tòa án áp dụng giải quyết vụ án: Kiểm sát viên cần kiểm tra Tòa án đã áp dụng quy phạm pháp luật đầy đủ hay chưa, quy phạm pháp luật được áp dụng có phù hợp với nội dung vụ án hay không, hiệu lực của văn bản quy phạm pháp luật áp dụng. Việc Tòa án áp dụng pháp luật để giải quyết vụ án trong thực tiễn vẫn còn sai sót nhiều. Do đó Kiểm sát viên phải kiểm tra kỹ càng hiệu lực của văn bản pháp luật được áp dụng, Nghị quyết về việc thi hành văn bản pháp luật mới cũng như nắm vững thời điểm giao dịch, thời điểm tranh chấp, thời điểm xử lý.... để xác định chính xác văn bản pháp luật được áp dụng.
- Kiểm sát phần tuyên xử của Tòa: Trước hết phải xem xét việc căn cứ các điều luật để áp dụng đã chính xác chưa. HĐXX đã xử được toàn bộ và đúng yêu cầu khởi kiện, yêu cầu phản tố của đương sự hay không? Xác định phần tài sản có rõ ràng không? Có đảm bảo thi hành được tại giai đoạn thi hành án hay không? Xác định án phí đã đúng chưa… Khi kiểm sát bản án, cần chú trọng kiểm sát phần quyết định của bản án vì đây là nội dung cơ bản để xác định bản án có vi phạm không, mức độ vi phạm như thế nào?
Khi tham gia phiên tòa, cần lưu ý, khi Tòa án tuyên phần “Quyết định” cần xem có đúng với đề nghị trong bài phát biểu của kiểm sát viên hay không? Từ đó, báo cáo lãnh đạo để xác định xem trong trường hợp không như đề nghị của kiểm sát thì quyết định của Tòa có đúng không và đề xuất cách xử lý phù hợp.
Nói tóm lại, để thực hiện tốt việc kiểm sát bản án, quyết định của Tòa án thì cần “đọc kỹ bản án, quyết định; nắm chắc hồ sơ vụ án và nắm được quy định pháp luật phù hợp”.
IV. Một số giải pháp để thực hiện hiệu quả công tác kiểm sát bản án, quyết định
1. Nâng cao hơn nữa trình độ của đội ngũ kiểm sát viên trong công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ, việc dân sự nói chung thông qua việc tham gia tập huấn do cấp trên tổ chức, trao đổi nghiệp vụ và quan trọng nhất là cá nhân mỗi cán bộ, kiểm sát viên phải tự nghiên cứu văn bản pháp luật, nghiên cứu các thông báo rút kinh nghiệm của ngành…
2. Kiểm sát viên cần nghiên cứu kỹ hồ sơ. Đối với những tranh chấp có liên quan đến quyền sử dụng đất, bất động sản nên trực tiếp đến thực địa xem xét hoặc cũng đi thẩm định, định giá tài sản để nắm được tình hình thực tế tài sản tranh chấp cũng như tham khảo các ý kiến cả những người liên quan, đôi khi từ chính những người dân tại đó, mục đích để giải quyết vụ án đúng quy định và hợp lòng dân. Từ thực tiễn tôi làm, đôi khi, tài sản tranh chấp không giống hoàn toàn như bản đồ, sơ đồ hay các tài liệu khác trong hồ sơ. Nếu chỉ ngồi nghiên cứu hồ sơ thôi thì rất khó trong việc xác định quan điểm giải quyết.
3. Kiểm sát viên, cán bộ thực hiện công tác kiểm sát vụ, việc dân sự nói chung cần tự mình nâng cao các kỹ năng của mình như kỹ năng nghiên cứu hồ sơ, kỹ năng kiểm sát bản án, quyết định, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng trình bày… để thực hiện nhiệm vụ đạt hiệu quả nhất.
4. Xây dựng tốt mối quan hệ phối hợp với Tòa án cùng cấp để tạo điều kiện cho kiểm sát viên thực hiện nhiệm vụ của mình: được nghiên cứu hồ sơ nhanh nhất, sao các tài liệu trong hồ sơ…
5. Thực hiện tốt chế độ báo cáo, thỉnh thị đối với Viện kiểm sát cấp trên. Đối với những vướng mắc về áp dụng pháp luật hay những vụ án phức tạp, có thể xin ý kiến chỉ đạo của phòng nghiệp vụ thuộc Viện tỉnh để có quan điểm, đường lối xử lý đúng đắn nhất.
6. Tận dụng tốt nhất sự quan tâm của ngành, của các đơn vị liên quan hỗ trợ cho cán bộ, kiểm sát viên trong công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ, việc dân sự nói chung.
Trên đây là một số kỹ năng, giải pháp của cá nhân tôi trong công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ, việc dân sự, hành chính, kinh doanh thương mại, lao động và những việc khác theo quy định của pháp luật, kính mong nhận được đánh giá, nhận xét của hội nghị để tôi hoàn thiện hơn.
Vũ Phương Hà.
Từ khóa: viện kiểm sát nhân dân tỉnh tuyên quang, nhân dân, tỉnh tuyên quang, kiểm sát, đất mặt phố mộc châu, viện kiểm sát, biệt thự an vượng villa, tư pháp, Anland LakeView, an vượng villa, biệt thự an quý, an quý villa, biệt thự an vượng, an vượng villa dương nội, đất mộc châu, tuyên quang, biệt thự dương nội ý nghĩa , lý do , quyết định , bản án , tòa án , pháp lý , giải quyết , dân sự , đại diện , quyền lực , nhà nước , quan hệ , yêu cầu , công dân , vi phạm , ảnh hưởng , trực tiếp , quyền lợi , hợp pháp , uy tín , kiểm sát
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
Ý kiến bạn đọc
Xem phản hồi
Gửi phản hồi✓ Đọc nhiều nhất
- Vướng mắc trong việc xác định thời hạn giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố
- Một số khó khăn, vướng mắc trong thực hiện một số quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015
- Định tội danh đối với hành vi chống người thi hành công vụ dẫn đến thương tích và hành vi cố ý gây thương tích đối với người thi hành công vụ? Vướng mắc và đề xuất.
Thi tuyển dụng công chức năm 2023 (đợt 2)- Vướng mắc khi giải quyết các nguồn tin về tội phạm sử dụng con dấu, tài liệu giả của cơ quan, tổ chức theo quy định tại Điều 341 BLHS
✓ THÀNH VIÊN
✓ LIÊN KẾT
✓ VIDEO
✓ THỐNG KÊ
Đang truy cập : 40
Hôm nay : 2182
Tháng hiện tại : 106062
Tổng lượt truy cập : 14327422