Khó khăn và giải pháp nâng cao chất lượng công tác kiểm sát Thi hành án Hành chính đối với người phải thi hành án là UBND và Chủ tịch UBND huyện sau khi không tổ chức chính quyền cấp huyện - Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Tuyên Quang

VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN TỈNH TUYÊN QUANG - Đã xem: 316

Khó khăn và giải pháp nâng cao chất lượng công tác kiểm sát Thi hành án Hành chính đối với người phải thi hành án là UBND và Chủ tịch UBND huyện sau khi không tổ chức chính quyền cấp huyện

Thứ sáu - 24/10/2025 06:01

I. Những khó khăn
Việc không tổ chức chính quyền cấp huyện như hiện nay đặt ra nhiều vấn đề pháp lý, trong đó có công tác thi hành án hành chính (THAHC), đặc biệt là khi đối tượng phải thi hành án là UBND hoặc Chủ tịch UBND huyện trước đây. Bài viết này sẽ nêu thực trạng công tác kiểm sát THAHC trong bối cảnh mới này, những khó khăn, vướng mắc và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng trong giai đoạn tiếp theo.

Ngay sau khi sáp nhập chính quyền cấp tỉnh; sáp nhập cấp xã và không tổ chức chính quyền cấp huyện, Bộ tư pháp đã ban hành văn bản số 4323/BTP-CQQLTHADS ngày 17/8/2025 gửi UBND các tỉnh, thành phố hướng dẫn việc tiếp nhận nghĩa vụ tố tụng hành chính và quyền, nghĩa vụ thi hành án hành chính sau khi sắp xếp, tổ chức bộ máy, có nội dung sau:

“2. Về việc kế thừa quyền, nghĩa vụ thi hành án hành chính: Căn cứ quy định tại khoản 1 và khoản 5 Điều 4 Nghị quyết số 190/2025/QH15 ngày 19/02/2025 của Quốc hội quy định về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước và khoản 8 Điều 54 Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 thì việc kế thừa quyền, nghĩa vụ thi hành án hành chính đối với các trường hợp thành lập, tổ chức lại do sắp xếp tổ chức bộ máy được thực hiện như sau:

2.1. Đối với quyền, nghĩa vụ thi hành án hành chính của UBND cấp tỉnh, Chủ tịch UBND cấp tỉnh thuộc đối tượng sắp xếp thì UBND cấp tỉnh, Chủ tịch UBND cấp tỉnh hình thành sau sắp xếp có trách nhiệm tiếp nhận quyền, nghĩa vụ thi hành án hành chính của UBND cấp tỉnh, Chủ tịch UBND cấp tỉnh thuộc đối tượng sắp xếp.

Nguyên tắc này được áp dụng tương tự đối với cơ quan chuyên môn và người có thẩm quyền trong cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh khi thực hiện sắp xếp.

2.2. Đối với quyền, nghĩa vụ thi hành án hành chính của UBND cấp huyện, Chủ tịch UBND cấp huyện, căn cứ khoản 8 Điều 54 Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025, thì:

2.2.1. UBND cấp tỉnh, Chủ tịch UBND cấp tỉnh có trách nhiệm tiếp nhận quyền, nghĩa vụ thi hành án hành chính của UBND cấp huyện, Chủ tịch UBND cấp huyện trong trường hợp quyết định hành chính, hành vi hành chính bị khởi kiện trong vụ án hành chính thuộc nhóm nhiệm vụ, quyền hạn đã được phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền cho UBND cấp tỉnh, Chủ tịch UBND cấp tỉnh.

2.2.2. UBND cấp xã, Chủ tịch UBND cấp xã có trách nhiệm tiếp nhận quyền, nghĩa vụ thi hành án hành chính của UBND cấp huyện, Chủ tịch UBND cấp huyện trong trường hợp quyết định hành chính, hành vi hành chính bị khởi kiện trong vụ án hành chính thuộc nhóm nhiệm vụ, quyền hạn đã được phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền cho UBND cấp xã, Chủ tịch UBND cấp xã lần lượt theo các tiêu chí sau:

2.2.3. UBND cấp xã, Chủ tịch UBND cấp xã nơi có đối tượng của quyết định hành chính, hành vi hành chính bị khởi kiện kế thừa quyền, nghĩa vụ thi hành án hành chính (ví dụ: các quyết định hành chính, hành vi hành chính bị khởi kiện liên quan đến lĩnh vực đất đai, xây dựng thì diện tích đất, công trình xây dựng thuộc địa bàn của xã, phường, đặc khu nào thì UBND, Chủ tịch UBND xã, phường, đặc khu đó kế thừa quyền, nghĩa vụ thi hành án hành chính).

2.3. Đối với quyền, nghĩa vụ thi hành án hành chính của UBND cấp xã, Chủ tịch UBND cấp xã thuộc đổi tượng sắp xếp thì UBND cấp xã, Chủ tịch UBND cấp xã hình thành sau sắp xếp có trách nhiệm tiếp nhận quyền, nghĩa vụ thi hành án hành chính của UBND cấp xã, Chủ tịch UBND cấp xã thuộc đối tượng sắp xếp.

3. Để công khai việc kế thừa nghĩa vụ thi hành án hành chính của các cơ quan, tổ chức, người có thầm quyền trong các cơ quan, tổ chức thuộc đối tượng sắp xếp, đề nghị Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phổ chỉ đạo rà soát, lập danh sách các bản án, quyết định của Tòa án về vụ án hành chính đã có hiệu lực nhưng chưa được thi hành, đang thi hảnh trên địa bàn tỉnh, thành phố và xác dịnh cơ quan, người có thầm quyên tuếp nhận quyền, nghĩa vụ thi hành án hành chính theo hướng dẫn nêu trên và thực hiện thông bảo công khai trên Cổng thông tin điện từ của UBND tỉnh, thành phố và các hình thức khác để tổ chức, cá nhân biết, thực hiện quyền, nghĩa vụ của người được thi hành án, đồng thời gửi Thi hành án dân sự tỉnh, thành phố và Viện kiểrn sát nhân dân tỉnh, thành phố trên địa bản dể thực hiện theo đõi, kiểm sát theo quy định”.

Tuy nhiên, sau khi chính quyền địa phương hai cấp đi vào hoạt động thực tiễn được trên 03 tháng, công tác kiểm sát thi hành án hành chính vẫn còn gặp phải những khó khăn như sau:

II. Việc chuyển giao về nghĩa vụ, thẩm quyền

- Sự chuyển giao về trách nhiệm: khi chính quyền cấp huyện không còn tồn tại, trách nhiệm giải quyết các vấn đề pháp lý, bao gồm cả việc thi hành các bản án hành chính, sẽ được chuyển giao cho cấp tỉnh hoặc cấp xã. Tuy nhiên, quá trình chuyển giao này bị gián đoạn.

1. Việc xác định cơ quan nào chịu trách nhiệm tiếp nhận và thi hành án, ai là người đại diện pháp lý cho các quyết định trước đây của UBND hoặc Chủ tịch UBND huyện và cơ chế phối hợp giữa các cấp chính quyền là những vấn đề chưa cụ thể.

2. Các quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính của Chủ tịch UBND huyện thường liên quan đến các lĩnh vực như đất đai, xây dựng, quản lý đô thị...

3. Nếu không có sự quy định và phân định rõ ràng, có thể dẫn đến tình trạng thẩm quyền phải thi hành án hành chính và thẩm quyền của cấp hiện tại không trùng nhau dẫn đến việc đùn đẩy trách nhiệm làm chậm trễ hoặc cản trở quá trình thi hành án hành chính.

III. Thực trạng công tác kiểm sát THAHC hiện nay

Công tác kiểm sát THAHC đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo các bản án, quyết định hành chính của Toà án nhân dân được thi hành nghiêm minh, đúng pháp luật, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước, tổ chức và công dân. Tuy nhiên, khi không còn chính quyền cấp huyện, công tác kiểm sát THAHC đang đối mặt với một số khó khăn như sau:

- Khó khăn trong việc xác định đối tượng phải thi hành án: khi UBND hoặc Chủ tịch UBND huyện không còn tồn tại, việc xác định cơ quan hoặc người có trách nhiệm thi hành bản án, quyết định hành chính trở nên phức tạp. Các cơ quan mới được thành lập có thể chỉ có một phần quyền, không có đầy đủ thẩm quyền, hoặc không có sự liên tục về pháp lý với các quyết định cũ. Điều này gây khó khăn cho Viện kiểm sát trong việc đôn đốc, kiểm sát thi hành án hành chính.

- Chưa có cơ chế phối hợp rõ ràng: Sự chuyển giao trách nhiệm có thể dẫn đến sự phối hợp thiếu chặt chẽ giữa các cơ quan cấp tỉnh, cấp xã và các cơ quan tư pháp khác như Tòa án, Cơ quan Thi hành án dân sự, do đó đòi hỏi Viện kiểm sát nhân dân cần có cơ chế phối hợp hiệu quả để thu thập thông tin, nắm bắt diễn biến vụ việc và thực hiện quyền kiểm sát của mình mới nắm bắt, đôn đốc và kiểm sát thi hành án hành chính được triệt để.

- Khó khăn về lưu trữ hồ sơ và thông tin liên quan: việc lưu trữ và chuyển giao hồ sơ, các tài liệu khác có liên quan đến các quyết định hành chính, hành vi hành chính của các cơ quan đã chấm dứt hoạt động là một vấn đề phức tạp. Các cơ quan tiếp nhận có thể không có đủ thông tin để xác định tính hợp pháp, căn cứ của các quyết định cũ, dẫn đến khó khăn trong việc ra quyết định thi hành án hoặc xử lý vi phạm trong công tác THAHC.

- Chậm ban hành các văn bản hướng dẫn, quy định: Sự thay đổi về cơ cấu tổ chức hành chính đòi hỏi phải có các văn bản pháp luật, hướng dẫn thi hành hoặc quy định nội bộ để kịp thời để làm rõ trách nhiệm, thẩm quyền trong THAHC.

- Quyền lợi của người dân có thể bị ảnh hưởng, nếu các vụ việc THAHC không được giải quyết kịp thời do vướng mắc về cơ cấu tổ chức, trách nhiệm pháp lý, quyền lợi của người dân bị xâm phạm, tiềm ẩn việc khiếu kiện kéo dài.

IV. Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác kiểm sát THAHC trong giai đoạn tiếp theo

Để khắc phục những khó khăn và nâng cao chất lượng công tác kiểm sát THAHC đối với các trường hợp người phải thi hành án là UBND huyện và Chủ tịch UBND huyện sau khi không tổ chức chính quyền cấp huyện, cần có các giải pháp đồng bộ, tập trung vào các vấn đề sau:

- Có cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa Viện kiểm sát, Tòa án, Cơ quan thi hành án dân sự, và các cơ quan hành chính có liên quan (UBND cấp tỉnh, UBND cấp xã) để đảm bảo thông tin thông suốt, kịp thời, và phối hợp hiệu quả trong quá trình kiểm sát và thi hành án hành chính.

- Cần có quy định cụ thể về cách thức xem xét, xử lý đối với các quyết định hành chính, hành vi hành chính của các cơ quan không còn tồn tại, đặc biệt là khi chúng bị Tòa án tuyên hủy hoặc xác định là trái pháp luật.

- Đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên sâu: Tổ chức các lớp đào tạo, bồi dưỡng cho cán bộ kiểm sát về các vấn đề pháp lý phát sinh từ việc thay đổi cơ cấu tổ chức hành chính, đặc biệt là các quy định về THAHC liên quan đến các cơ quan như UBND cấp huyện đã giải thể.

- Trên cơ sở quá trình kiểm sát, nếu phát hiện những vướng mắc, bất cập mang tính hệ thống trong quy trình THAHC do thay đổi cơ cấu tổ chức, Viện kiểm sát cần chủ động ban hành các kiến nghị phòng ngừa, đề xuất các giải pháp khắc phục với các cơ quan có thẩm quyền.

Như vậy, để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, công tác kiểm sát THAHC, Viện KSND cần chủ động, linh hoạt, nâng cao năng lực cán bộ, tăng cường phối hợp liên ngành và đề cao trách nhiệm của các cơ quan hành chính là những yếu tố then chốt để giải quyết hiệu quả các vướng mắc nhằm làm tốt công tác kiểm sát THAHC trong thời gian tới

Tạ Văn Thiển - P8

Đang truy cập : 36

Hôm nay : 10401

Tháng hiện tại : 203974

Tổng lượt truy cập : 17785166

CỔNG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN TỈNH TUYÊN QUANG

✓

Mọi hành động sử dụng thông tin đăng tải trên website của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Tuyên Quang tại địa chỉ: vkstuyenquang.gov.vn phải được VKS nhân dân tỉnh Tuyên Quang đồng ý bằng văn bản.

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC BẠN ĐẾN VỚI WEBSITE CỦA VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN TỈNH TUYÊN QUANG.

» Tin Tức » Nghiên cứu - Trao đổi nghiệp vụ » Nghiên cứu - Trao đổi

VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN TỈNH TUYÊN QUANG - Đã xem: 316

✓ Đọc nhiều nhất

✓ THÀNH VIÊN

✓ LIÊN KẾT

✓ VIDEO

✓ THỐNG KÊ

CỔNG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN TỈNH TUYÊN QUANG