Trang nhất » Tin Tức » Nghiên cứu - Trao đổi nghiệp vụ » Nghiên cứu - Trao đổi

VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN TỈNH TUYÊN QUANG - Đã xem: 11023

   Vướng mắc trong việc xác định thời hạn giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố


Thứ bảy - 18/05/2024 08:00
 
Việc tiếp nhận và giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố giữ vai trò quan trọng trong quá trình giải quyết vụ án hình sự, giúp các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng xác định có hay không có dấu hiệu tội phạm để quyết định khởi tố hay không khởi tố vụ án hình sự. Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 và các văn bản hướng dẫn nhìn chung đã quy định đầy đủ, chi tiết về hoạt động tiếp nhận, giải quyết tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố, đáp ứng được yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo đảm việc phát hiện, xử lý kịp thời mọi hành vi phạm tội, không làm oan người vô tội và cũng không để lọt tội phạm. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện vẫn còn một số vướng mắc trong việc tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố, đặc biệt là việc xác định thời hạn giải quyết, cụ thể:

 
Theo Điều 147 Bộ luật tố tụng hình sự quy định:
 
“1. Trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày nhận được tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố, Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra phải kiểm tra, xác minh và ra một trong các quyết định:
 
a) Quyết định khởi tố vụ án hình sự;
 
b) Quyết định không khởi tố vụ án hình sự;
 
c) Quyết định tạm đình chỉ việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố.
 
2. Trường hợp vụ việc bị tố giác, tin báo về tội phạm hoặc kiến nghị khởi tố có nhiều tình tiết phức tạp hoặc phải kiểm tra, xác minh tại nhiều địa điểm thì thời hạn giải quyết tố giác, tin báo, kiến nghị khởi tố có thể kéo dài nhưng không quá 02 tháng. Trường hợp chưa thể kết thúc việc kiểm tra, xác minh trong thời hạn quy định tại khoản này thì Viện trưởng Viện kiểm sát cùng cấp hoặc Viện trưởng Viện kiểm sát có thẩm quyền có thể gia hạn một lần nhưng không quá 02 tháng...”
 
Theo Khoản 1, Điều 11 Thông tư liên tịch số 01 /2017/TTLT-BCA-BQP-BTC-BNN&PTNT-VKSNDTC ngày 29/12/2017 quy định việc phối hợp giữa các cơ quan có thẩm quyền trong việc thực hiện một số quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 về tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố quy định:
 
1. Thời hạn giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố không quá 20 ngày kể từ ngày cơ quan có thẩm quyền nhận được tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố. Đối với tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố có nhiều tình tiết phức tạp hoặc phải kiểm tra, xác minh tại nhiều địa điểm thì Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng (trong trường hợp được Thủ trưởng ủy quyền hoặc phân công), cấp trưởng, cấp phó (trong trường hợp được cấp trưởng ủy quyền hoặc phân công) cơ quan đang thụ lý, giải quyết có thể kéo dài thời hạn giải quyết nhưng không quá 02 tháng kể từ ngày nhận được tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố thuộc thẩm quyền giải quyết.
 
Đối với các tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố do Công an xã/phường tiếp nhận, có 02 quan điểm khác nhau về cách tích thời điểm bắt đầu thời hạn giải quyết tin báo:
 
Quan điểm thứ nhất:
 
Thời hạn giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, tính từ ngày Cơ quan Cảnh sát điều tra nhận được bàn giao hồ sơ của Công an cấp xã/phường, còn thời gian Công an cấp xã/phường tiến hành các hoạt động kiểm tra, xác minh sơ bộ ban đầu không tính vào thời hạn giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm vì Công an cấp xã/phường không có thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo, bởi:
 
Khoản 1, Điều 147 Bộ luật tố tụng hình sự quy định: Trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày nhận được tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố, Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra phải kiểm tra, xác minh và ra một trong các quyết định: Quyết định khởi tố vụ án hình sự; Quyết định không khởi tố vụ án hình sự; Quyết định tạm đình chỉ việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố.
 
Thông tư liên tịch số 01/2021/TTLT-BCA-BQP-BTC-BNN&PTNT-VKSNDTC ngày 29/11/2021 sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư liên tịch số 01/2017/TTLT-BCA-BQP-BTC-BNNPTNT-VKSNDTC ngày 29 tháng 12 năm 2017 quy định thời hạn kể từ khi tiếp nhận đến khi chuyển tố giác, tin báo về tội phạm kèm theo tài liệu, đồ vật có liên quan cho Cơ quan điều tra có thẩm quyền của Công an cấp xã/phường không quá 07 ngày, nếu Công an cấp xã/phường chậm chuyển hồ sơ đến Cơ quan Cảnh sát điều tra sẽ ảnh hưởng đến thời gian kiểm tra, xác minh của Cơ quan điều tra hoặc trong trường hợp hết thời hạn kiểm tra, xác minh, Công an cấp xã/phường mới chuyển hồ sơ thì Cơ quan điều tra không có thời hạn để kiểm tra, xác minh tố giác, tin báo về tội phạm.
 
Do đó, để đảm bảo cho việc kiểm tra, xác minh tố giác, tin báo về tội phạm nên tính thời hạn giải quyết từ ngày Cơ quan điều tra nhận bàn giao hồ sơ của Công an cấp xã/phường.
 
Quan điểm thứ hai:
 
Thời hạn giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, được tính từ ngày Công an cấp xã/phường tiếp nhận tin báo, vì mặc dù Công an cấp xã/phường không có thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, nhưng Công an cấp xã/phường là Cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận, kiểm tra, xác minh tố giác, tin báo, kiến nghị khởi tố.
 
Theo Khoản 1, Điều 11 Thông tư liên tịch số 01/2017/TTLT-BCA-BQP-BTC-BNN&PTNT-VKSNDTC ngày 29/12/2017  quy định Thời hạn giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố không quá 20 ngày kể từ ngày cơ quan có thẩm quyền nhận được tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố”, chứ không phải Thời hạn giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố không quá 20 ngày kể từ ngày cơ quan có thẩm quyền giải quyết nhận được tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố”.
 
Theo quy định tại khoản 1, Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật tố tụng hình sự  số 02/2021/QH15 ngày 12/11/2021 và khoản 5, Điều 1 Thông tư liên tịch số 01/2021/TTLT-BCA-BQP-BTC-BNN&PTNT-VKSNDTC ngày 29/11/2021 đã quy định cụ thể về thẩm quyền trong việc tiếp nhận, kiểm tra, xác minh tố giác, tin báo về tội phạm của Công an cấp xã/phường. Bên cạnh đó, Công an cấp xã/phường đều là lực lượng được đào tạo chính quy; Ngành Công an đã có các quy định nghiêm ngặt trong hoạt động công tác từ cấp xã/ phường trở lên, có chế độ thông tin báo cáo hàng ngày, hàng tuần; Trưởng Công an huyện/thành phố đồng thời là Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an cấp huyện/thành phố, là người chịu trách nhiệm chung, quản lý chung các hoạt động của lực lượng Công an trong toàn huyện/thành phố, trong đó cá cả Công an cấp xã. Do đó không thể để tình trạng Công an cấp xã/ phường để hết thời hạn kiểm tra, xác minh mới chuyển hồ sơ đến Cơ quan điều tra cấp huyện. Trên thực tế, có một số trường hợp công an cấp xã/phường chậm chuyển hồ sơ tố giác, tin báo về tội phạm đến Cơ quan CSĐT cấp huyện/thành phố, nhưng vẫn còn thời hạn giải quyết, sau đó Cơ quan CSĐT có thể kéo dài đến 02 tháng hoặc gia hạn thêm 02 tháng; nhưng chưa để xảy ra trường hợp nào hết hoàn toàn thời hạn giải quyết tố giác, tin báo mà Công an xã/phường mới chuyển hồ sơ tố giác, tin báo về tội phạm đến Cơ quan điều tra cấp huyện/thành phố. Nếu có trường hợp Công an cấp xã/phường chậm chuyển hồ sơ tố giác, tin báo về tội phạm đến Cơ quan điều tra có thẩm quyền thì Công an cấp xã/phường và người quản lý phải chịu trách nhiệm kỷ luật vi phạm trong việc thực hiện chức trách nhiệm vụ được giao.
 
Mặt khác, theo khoản 1, Điều 146 Bộ luật tố tụng hình sự quay định“ Mọi tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố phải được tiếp nhận đầy đủ, giải quyết kịp thời. Cơ quan, tổ chức có trách nhiệm tiếp nhận không được từ chối tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố”. Theo đó, nếu không tính thời hạn giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm từ ngày Công an cấp xã/phường tiếp nhận sẽ làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân; việc không kịp thời giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm làm ảnh hưởng đến việc thu thập chứng cứ, tài liệu để xác định có hay không có dấu hiệu tội phạm; ảnh hưởng đến công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm.
 
 Kiến nghị, đề xuất: Đề nghị Liên ngành Trung ương có hướng dẫn cụ thể để áp dụng thống nhất, tránh những quan điểm khác nhau gây khó khăn trong quá trình giải quyết, đồng thời đảm bảo tính đồng nhất trong áp dụng pháp luật.
 
Trên đây là vướng mắc và kiến nghị, đề xuất trong việc tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố. Rất mong sự tham gia ý kiến, trao đổi của các đồng chí, đồng nghiệp.
 
                                           Nguyễn Thị Tú Anh- VKSND huyện Yên Sơn
Tổng số điểm của bài viết là: 10 trong 2 đánh giá
Click để đánh giá bài viết
 

Scroll to top